Ký Hiệp định CEPA Việt Nam - UAE: Mở đường lớn vào thị trường Trung Đông-châu Phi

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính hội đàm với Phó Tổng thống kiêm Thủ tướng UAE Sheikh Mohammed bin Rashid Al Maktoum - Ảnh: VGP

Dấu mốc đầu tư, thương mại Việt Nam – UAE

Trong khuôn khổ chuyến thăm chuyến thăm chính thức Các Tiểu vương quốc Ả-rập Thống nhất (UAE), ngày 28/10, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã hội đàm với Phó Tổng thống kiêm Thủ tướng UAE Sheikh Mohammed bin Rashid Al Maktoum.

Hai nhà lãnh đạo sau đó đã chứng kiến lễ ký kết Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện (CEPA), Hiệp định thương mại tự do đầu tiên của Việt Nam với một nước Arab. Đây cũng là Hiệp định thương mại tự do có thời gian đàm phán nhanh nhất của Việt Nam, thể hiện sự quyết tâm cao độ của lãnh đạo cũng như bộ, ngành hai nước nhằm tạo đột phá quan hệ hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư hai nước. Việc ký kết CEPA mở ra con đường lớn, có ‎ý nghĩa lịch sử cho Việt Nam tiến sâu vào thị trường Trung Đông.

Với các nội dung đàm phán toàn diện, Hiệp định CEPA hứa hẹn mang lại lợi ích cân bằng cho cả hai nước và phù hợp với mong muốn tăng cường hợp tác trên nhiều lĩnh vực của Việt Nam và UAE.

Hiệp định CEPA gồm 18 Chương, 15 Phụ lục và 2 thư song phương với các nội dung gồm: Thương mại hàng hóa, dịch vụ - đầu tư, quy tắc xuất xứ, hàng rào kỹ thuật đối với thương mại (TBT), các biện pháp vệ sinh kiểm dịch động thực vật (SPS), hải quan, phòng vệ thương mại, mua sắm của Chính phủ, sở hữu trí tuệ, pháp lý – thể chế.

Đáng chú ý, hai bên đã thống nhất đưa ra cam kết mạnh mẽ về tự do hóa thương mại với việc UAE cam kết xóa bỏ thuế quan theo lộ trình đối với 99% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang UAE, trong khi Việt Nam cũng cam kết xóa bỏ thuế quan theo lộ trình cho 98,5% kim ngạch xuất khẩu của UAE sang Việt Nam. Hiệp định cũng bao gồm nhiều quy định tạo thuận lợi cho thương mại và đầu tư, phù hợp với các xu hướng chuyển đổi số và phát triển xanh hiện nay.

Cụ thể, trong khuôn khổ Hiệp định, UAE cam kết xóa bỏ thuế quan ngay khi Hiệp định có hiệu lực đối với nhiều ngành hàng chủ lực và có tiềm năng xuất khẩu lớn của Việt Nam, tạo cơ sở thuận lợi cho việc xúc tiến xuất khẩu của ta sang thị trường này và từ đó sang các nước Trung Đông. UAE sẽ mở cửa cho gần như toàn bộ các mặt hàng Việt Nam có lợi thế xuất khẩu. Có thể kể đến các ngành hàng chính như:

Thứ nhất là về nông sản: Các sản phẩm nông nghiệp như hạt điều, hạt tiêu và mật ong sẽ có cơ hội thâm nhập mạnh mẽ hơn vào thị trường UAE và Trung Đông nhờ thuế giảm. Hơn nữa, đây là khu vực có nhu cầu lớn về nông sản chất lượng cao, đặc biệt là sản phẩm sạch và hữu cơ cũng như có chứng chỉ Halal.

Thứ hai là hàng tiêu dùng bao gồm dệt may, da giày, điện tử... đây là những mặt hàng Việt Nam có thế mạnh, và việc cắt giảm thuế quan từ CEPA sẽ giúp các sản phẩm này cạnh tranh tốt hơn về giá cả và mở rộng thị phần tại UAE, một thị trường có nhu cầu cao về thời trang và hàng tiêu dùng chất lượng.

Thứ ba là hàng thủy sản: Với nhu cầu tiêu thụ thủy sản cao cấp tại UAE, đặc biệt là các sản phẩm tôm và cá, ngành thủy sản Việt Nam sẽ có thêm cơ hội tăng cường xuất khẩu và nâng cao giá trị sản phẩm nhờ vào ưu đãi từ CEPA.

Thứ tư là gỗ và các sản phẩm từ gỗ: Đây là mặt hàng cũng sẽ được hưởng lợi đáng kể từ CEPA. Với tốc độ đô thị hóa nhanh và các dự án bất động sản cao cấp tại UAE, nhu cầu đối với các sản phẩm gỗ, đặc biệt là đồ nội thất và vật liệu xây dựng là rất lớn.

Ngoài ra, hai bên cũng thống nhất các cam kết về mở cửa thị trường dịch vụ, minh bạch hoá mua sắm của Chính phủ... từ đó tạo thuận lợi cho các động trao đổi đầu tư qua lại.

"Đường lớn đã mở"

Theo Bộ Công Thương, việc ký kết CEPA với UAE được kỳ vọng là một đòn bẩy quan trọng cho Việt Nam trong việc tận dụng cơ hội thương mại và đầu tư tại khu vực Trung Đông. Đây là khu vực có nhiều nền kinh tế rất năng động, có quy mô kinh tế lớn nhưng lại chưa được doanh nghiệp Việt Nam để ý trong giai đoạn trước đây.

Trước sự chứng kiến của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Phó Tổng thống kiêm Thủ tướng UAE Mohammed bin Rashid Al Maktoum, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã cùng Quốc vụ khanh Bộ Kinh tế UAE Thani bin Ahmed Al Zeyoudi ký Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện Việt Nam - UAE (Hiệp định CEPA) - Ảnh: VGP

Ngoài ra, UAE là cửa ngõ thương mại quan trọng tại Trung Đông, có tiềm năng kết nối với nhiều quốc gia trong khu vực. Do vậy, thông qua UAE, các sản phẩm của Việt Nam sẽ dễ dàng tiếp cận các thị trường lớn khác trong khu vực như Arab Saudi, Qatar và Kuwait cũng như một số nước ở Bắc Phi và Tây Á.Như vậy, thông qua việc cắt giảm thuế quan, mở rộng cơ hội hợp tác và đầu tư, CEPA sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc khai thác hiệu quả tiềm năng của thị trường Trung Đông. Đây cũng là bước đầu trong chủ trương của Chính phủ trong việc đa phương hoá, đa dạng hoá các mối quan hệ, không những chú trọng phát triển các thị trường truyền thống mà còn ưu tiên phát triển các mối quan hệ mới với các nước mà do nhiều nguyên nhân ta chưa có điều kiện phát triển trong giai đoạn trước đây.

"Đường lớn đã mở" và hoạt động xuất khẩu hàng hóa sang UAE nói riêng và khu vực Trung Đông nói chung đã rộng hơn rất nhiều. Đối với CEPA, khi thực hiện Hiệp định này, các doanh nghiệp tận dụng tối đa các cơ hội mà CEPA mang lại. 

Để hiện thực hóa các cam kết trong CEPA Việt Nam - UAE, Bộ Công Thương dự kiến sẽ xây dựng chi tiết Kế hoạch thực thi Hiệp định CEPA, tập trung vào 3 nhóm nhiệm vụ chủ yếu:

Một là, về công tác tuyên truyền, phổ biến thông tin về Hiệp định CEPA: Bộ Công Thương sẽ tăng cường phổ biến về nội dung và tác động dự kiến của Hiệp định cho các đối tượng có liên quan nhằm nâng cao nhận thức, hiểu biết về nội dung cam kết cũng như các công việc cần triển khai để tận dụng hiệu quả các cơ hội mà Hiệp định mang lại. Trong đó, Bộ Công Thương sẽ chú trọng tập huấn cho các cán bộ thuộc cơ quan quản lý nhà nước và cộng đồng doanh nghiệp về các cam kết cụ thể của Việt Nam và UAE trong Hiệp định, bảo đảm hiểu rõ, hiểu đúng về nội dung và cách áp dụng các cam kết, từ đó giúp việc thực thi Hiệp định được đầy đủ và hiệu quả.

Hai là, về công tác xây dựng pháp luật, thể chế: Bộ Công Thương sẽ phối hợp với các Bộ, ngành có liên quan xây dựng mới hoặc sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật và trình các cấp có thẩm quyền phê duyệt ban hành theo đúng với lộ trình đã cam kết trong Hiệp định CEPA, trong đó bao gồm Nghị định của Chính phủ về ban hành Biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt của CEPA để áp dụng cho UAE, Thông tư về quy tắc xuất xứ trong CEPA.

Ba là, về công tác nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển nguồn nhân lực: Bộ Công Thương sẽ phối hợp với các Bộ, ngành tập trung triển khai đồng bộ các công việc như xây dựng các chương trình hỗ trợ, nâng cao năng lực cạnh tranh cho các ngành hàng, doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ, trong quá trình tìm kiếm, thâm nhập thị trường xuất khẩu mới trong khu vực và đáp ứng các yêu cầu tại nước nhập khẩu trong đó có chứng chỉ Halal. 

Đồng thời, việc kết nối để các doanh nghiệp UAE đầu tư vào lĩnh vực sản xuất công nghiệp, năng lượng, logistics… sẽ là nội dung quan trọng trong kế hoạch thực thi.

Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam Phạm Minh Chính và Phó Tổng thống kiêm Thủ tướng Các Tiểu vương quốc Ả-rập thống nhất (UAE) Mohammed bin Rashid Al Maktoum chứng kiến lễ trao văn kiện Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện Việt Nam - UAE - Ảnh: VGP

5 trọng tâm hợp tác Việt Nam - UAE trong thời gian tới

Trên tinh thần "đổi mới trong tư duy, sáng tạo trong sách lược, đồng lòng trong phối hợp, quyết liệt trong triển khai để cụ thể hóa, hiện thực hóa kết quả các chuyến thăm cấp cao giữa hai nước và các thỏa thuận hợp tác đã ký kết", Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Phó Tổng thống kiêm Thủ tướng UAE Sheikh Mohammed bin Rashid Al Maktoumđã thảo luận và thống nhất về 5 trọng tâm hợp tác trong thời gian tới.

Một là, tăng cường trao đổi đoàn các cấp, tạo tin cậy chính trị hơn nữa; thành lập các nhóm công tác chung nhằm triển khai thực chất quan hệ Đối tác Toàn diện.

Hai là, triển khai hiệu quả Hiệp định CEPA để tạo đột phá cho trao đổi thương mại, mở cửa thị trường hơn nữa hướng tới mục tiêu đưa kim ngạch thương mại song phương trên 10 tỷ USD trong thời gian tới; khuyến khích, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp hai nước hợp tác đầu tư, kinh doanh.

Ba là, tăng cường hợp tác trong lĩnh vực chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, đổi mới sáng tạo. Việt Nam khuyến khích doanh nghiệp UAE đầu tư nhiều hơn vào những lĩnh vực mà Việt Nam đang quan tâm và UAE có thế mạnh như hạ tầng chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, tài chính số và đặc biệt về trí tuệ nhân tạo, điện toán đám mây, Internet vạn vật.

Bốn là, đẩy mạnh hợp tác về giao lưu nhân dân, văn hóa và du lịch. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định sẽ chỉ đạo mở đường bay thẳng từ Việt Nam - UAE để tạo điều kiện hơn nữa cho nhân dân hai nước tăng cường tham quan, hiểu biết lẫn nhau.

Năm là, tăng cường hợp tác, ủng hộ lẫn nhau trên các diễn đàn đa phương trong bối cảnh cả hai nước chia sẻ nhiều quan điểm chung về các vấn đề khu vực và quốc tế, đều là các dân tộc yêu chuộng hòa bình, mong muốn hợp tác vì hòa bình, ổn định và phát triển ở hai khu vực và trên thế giới.

Nhấn mạnh việc triển khai thực hiện hiệu quả các nội dung hai bên đã thống nhất, hai nhà lãnh đạo nhất trí sẽ giao các bộ, ngành liên quan tích cực phối hợp để cụ thể hóa các đề xuất.