Tháo gỡ khó khăn cho Dự án xây dựng đường cao tốc Bến Lức - Long Thành

Cùng tham gia buổi làm việc có đại diện lãnh đạo Vụ Công nghệ và Hạ tầng (Ủy ban) và Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC).

Phát biểu tại buổi làm việc, ông WATANABE Shige - Phó Đại sứ kiêm Công sứ Kinh tế Nhật Bản tại Việt Nam đánh giá cao vai trò của Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp trong vai trò thực hiện quyền, trách nhiệm của đại diện chủ sở hữu nhà nước đối với doanh nghiệp nhà nước trực thuộc. 19 Tập đoàn, Tổng công ty trực thuộc Ủy ban là lực lượng quan trọng của nền kinh tế, góp phần điều tiết kinh tế, ổn định vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, phạm vi hoạt động trải dài trên các lĩnh vực hạ tầng, năng lượng, công nghiệp, nông nghiệp, công nghệ thông tin và viễn thông.

Theo ông WATANABE Shige, việc Thủ tướng Chính phủ Việt Nam thành lập Ban Chỉ đạo Nhà nước các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành giao thông vận tải cho thấy quyết tâm của Chính phủ Việt Nam trong việc thúc đẩy hệ thống hạ tầng giao thông lớn của quốc gia. Các dự án hạ tầng giao thông có quy mô lớn này có ý nghĩa hết sức quan trọng, vai trò động lực, lan toả mạnh mẽ, thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội bảo đảm quốc phòng, an ninh của Việt Nam, tăng năng lực cạnh tranh quốc gia.

ông WATANABE Shige - Phó Đại sứ kiêm Công sứ Kinh tế Nhật Bản tại Việt Nam phát biểu tại buổi làm việc

Nhận thức được mong muốn và tầm nhìn của Việt Nam trong quyết tâm thúc đẩy hệ thống hạ tầng giao thông, theo ông WATANABE Shige, là nước phát triển về hạ tầng giao thông, đặc biệt là về công nghệ nên Nhật Bản mong muốn được trao đổi, chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm, góp phần giúp Việt Nam phát triển, đồng thời thúc đẩy quan hệ hợp tác toàn diện hai quốc gia ngày càng tốt đẹp.

Đề cập tới Dự án xây dựng đường cao tốc Bến Lức - Long Thành, Phó Đại sứ Nhật Bản đánh giá: Đây là tuyến đường cao tốc quan trọng của khu vực với mục tiêu giúp phát triển kinh tế - xã hội của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, đặc biệt là khu kinh tế trọng điểm Đông Nam Bộ. Tuy nhiên, tiến độ triển khai thi công các gói thầu của Dự án còn chậm so với tiến độ, nguyên nhân chậm do cả chủ quan và khách quan.

Ghi nhận thiện chí từ phía Nhật Bản, phát biểu tại buổi làm việc, Phó Chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp nhận định: Trong 30 năm qua, Nhật Bản luôn là nước hỗ trợ vốn hợp tác phát triển chính thức (ODA) lớn nhất cho Việt Nam, góp phần phát triển kinh tế xã hội và nâng cao điều kiện sống cho người dân, đặc biệt là lĩnh vực đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng.

Theo Phó Chủ tịch Nguyễn Ngọc Cảnh, từ năm 2019, Dự án xây dựng đường cao tốc Bến Lức - Long Thành gặp một số vướng mắc, khó khăn về việc bố trí, giải ngân nguồn vốn. Tuy nhiên, nhằm mục đích sử dụng hiệu quả nguồn vốn, đảm bảo mục tiêu, không phát sinh khiếu kiện, phát sinh chi phí ảnh hưởng đến tổng mức đầu tư của Dự án, ngày 11/11/2021, với vai trò và trách nhiệm là cơ quan đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước tại VEC, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp đã ban hành văn bản số 1990/UBQLV-CNHT yêu cầu Hội đồng thành viên VEC tự cân đối khả năng tài chính, quyết định việc sử dụng khoản tiền nhàn rỗi của VEC để thanh toán kịp thời cho các nhà thầu Nhật bản. Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Ủy ban, VEC đã chủ động sử dụng nguồn thu phí nhàn rỗi chưa đến kỳ trả nợ để thanh toán cơ bản phần khối lượng đã nghiệm thu, thanh toán cho các nhà thầu Nhật Bản; đồng thời, bố trí nguồn vốn để sẵn sàng tái khởi động thi công lại toàn bộ các gói thầu.

Phó Chủ tịch Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp Nguyễn Ngọc Cảnh phát biểu tại buổi làm việc

Như vậy, từ tháng 11/2021, những khó khăn vướng mắc về bố trí nguồn vốn đã được giải quyết. Cụ thể, dưới những hướng dẫn, chỉ đạo của Ủy ban, VEC đã nghiêm túc thực hiện đảm bảo nguồn vốn thanh toán cho các nhà thầu. Mặt khác, ngày 1/10/2022 Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1161/QĐ-TTg bổ sung, giao và điều chỉnh kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách trung ương giai đoạn 2021 - 2025 cho các Bộ, cơ quan trung ương và địa phương. Theo đó, vốn ODA bố trí cho Dự án là 4.744 tỷ đồng. Tuy nhiên, hiện tại gói thầu J1 chưa được nhà thầu tái khởi động, đây là nút thắt trọng yếu của Dự án cần được các bên có liên quan tập trung/khẩn trương đưa ra quyết định để giải quyết dứt điểm, đảm bảo hoàn thành đưa Dự án vào khai thác đầu năm 2025 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Theo báo cáo của VEC, việc các bên có liên quan chưa xác định và thống nhất chi phí dừng chờ, phát sinh trong thời gian tạm ngừng thi công là nguyên nhân nhà thầu chưa tái khởi động thực hiện khối lượng còn lại của gói thầu. Liên quan đến vấn đề nêu trên, ngày 28/6/2022 Ủy ban đã hành văn bản số 873/UBQLV-CNHT về việc chi phí dừng chờ, phát sinh do Dự án không được bố trí vốn, dừng thi công trong thời gian dài. Cụ thể, Ủy ban đã yêu cầu VEC thực hiện trách nhiệm và quyền hạn của chủ đầu tư, căn cứ điều kiện thực tế tại hiện trường Dự án, quy định của hợp đồng, hiệp định vay lại và quy định của pháp luật có liên quan khẩn trương xem xét, giải quyết theo thẩm quyền.

Vì vậy, theo Phó Chủ tịch Nguyễn Ngọc Cảnh, để đảm bảo tiến độ dự án theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Ủy ban đề nghị Đại sứ quán Nhật bản, Cơ quan Hợp tác Quốc Tế Nhật Bản (JICA) thống nhất đề xuất của VEC. Cụ thể, khẩn trương tái khởi động thi công gói thầu J1 song song với quá trình xác định/thống nhất chi phí dừng chờ và giải quyết khiếu nại (nếu phải thực hiện). Trường hợp nhà thầu thực hiện gói thầu J1 còn chậm trễ không đồng thuận thi công trở lại, đề nghị chấm dứt hợp đồng với nhà thầu thực hiện gói thầu J1 (tương tự như các gói thầu A1, A6, J3); VEC khẩn trương thực hiện các bước lựa chọn nhà thầu thay thế. Mặt khác, Ủy ban yêu cầu VEC phối hợp chặt chẽ với tư vấn giám sát, căn cứ thực trạng triển khai tại hiện trường Dự án, quy định của hợp đồng, hướng dẫn tại hợp đồng (sách hồng) FIDIC - Hiệp hội quốc tế các kỹ sư tư vấn và quy định pháp luật có liên quan khẩn trương xem xét, giải quyết theo thẩm quyền.

Phó Chủ tịch Nguyễn Ngọc Cảnh cùng đại diện lãnh đạo Vụ Công nghệ và Hạ tầng và VEC chụp hình lưu niệm cùng ông WATANABE Shige và đoàn công tác của Đại sứ quán Nhật Bản